Księga Wyjścia 20,1 – 23,33

by Społeczność Chrześcijańska we Wrocławiu

Po przygotowaniu Izraelitów do uroczystego przedstawienia postanowień przymierza, Bóg po raz pierwszy przemawia do ludu osobiście, bez pośrednictwa Mojżesza. Słowa, które wypowiedział, znane są nam obecnie jako Dekalog (dosł. „dziesięć słów”). Doświadczenie to wzbudziło wśród Izraelitów tak wielkie przerażenie, że błagali Mojżesza, aby nadal pośredniczył między nimi a Bogiem.

Sam Dekalog jest jedną spójną wypowiedzią, nie zawierającą żadnego podziału na indywidualne przykazania; wszelkie zestawiania i numeracje są więc późniejszym dziełem człowieka. W swojej formie nawiązuje do typowych dla tamtych czasów przymierzy między suwerenem i wasalem, rozpoczynających się od wskazania suwerena i jego dokonań wobec wasala („Jam jest PAN, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli”) i nakazu zachowania lojalności („nie będziesz miał innych bogów obok mnie”), po których następowały szczegółowe postanowienia przymierza. Bóg, jako wielki władca, zawiera przymierze z ludem, który wyzwolił swoją mocą – i teraz są Mu oni winni wierność i posłuszeństwo.

Jednak szczegółowe postanowienia przymierza nie mówią wiele o tym, co Izraelici powinni robić dla Boga – a odnoszą się przede wszystkim  do tego, jak winni traktować jedni drugich. Widać to jeszcze wyraźniej w tzw. Księdze Przymierza – zestawie praw, które Bóg dyktuje Mojżeszowi, aby przekazał je Izraelitom. W pierwszej chwili ich treść wydaje się zaskakująco „przyziemna”, ale ich zadaniem jest wskazanie narodowi byłych niewolników, w jaki sposób mają odnosić się do siebie jako wolni ludzie. Wierność przymierzu, jakie zawarli z Bogiem, znajdzie wyraz przede wszystkim w ich postępowaniu wobec bliźnich.

Spośród postanowień dotyczących relacji wobec Boga najważniejszy jest zakaz bałwochwalstwa – oddawania czci innym bóstwom. W owych czasach dominował politeizm, wiara w liczne bóstwa różniące się między sobą statusem, zakresem działania czy obszarem wpływów, ale Izraelici maja oddawać cześć jedynie PANU, który zwarł z nimi przymierze.

Jeśli będą wierni przymierzu, Bóg zaprowadzi ich do ziemi, którą im obiecał, da im zwycięstwo nad wrogami i ochroni od nieszczęść.

Zwróć uwagę: Treść Dekalogu została powtórzona (z drobnymi zmianami) w PwP 5,1-21. Księga Powtórzonego Prawa jest właściwie jednym wielkim zapisem przymierza nowego pokolenia Izraelitów z Bogiem.

Tekst w przekładzie Biblii Tysiąclecia na portalu wBiblii.pl.