Księga Przypowieści 1,1 – 4,27

by Społeczność Chrześcijańska we Wrocławiu

Księga Przypowieści rozpoczyna się krótkim, formalnym wstępem przedstawiającym autora i cel dzieła. W rzeczywistości Salomon nie jest autorem całej księgi, a jedynie większości zebranych tam przysłów, uzupełnionych naukami także innych mędrców. Imię Salomona, obdarzonego szczególną mądrością przez samego Boga, jest więc pewnego rodzaju symbolem podkreślającym pochodzenie prawdziwej mądrości.

Zaraz potem rozpoczyna się długi fragment wzywający młodego człowieka („synu mój”) do wyboru drogi mądrości. Nie są to jeszcze przysłowia w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz tekst dydaktyczny, roztaczający przed kolejnym pokoleniem możliwości i zagrożenia, przed jakimi stoją na progu dorosłego życia. Autor księgi wzywa ich, aby skorzystali z doświadczeń zgromadzonych przez poprzednie pokolenia („pouczenia ojca” i „nauki matki”) i podążyli śladem tych, którzy wiedli prawe życie. Nawet bardziej niż zachętą, ich słowa są ostrzeżeniem przed dawaniem posłuchu tym, którzy wybrali życie niegodziwe i zeszli na manowce, choć na krótko ich droga mogła wydawać się atrakcyjna.

Charakterystycznym elementem dla Księgi Przypowieści (i ogólnie, literatury mądrościowej), jest uosobienie (personifikacja) mądrości. W tej księdze nie jest ona tylko pojęciem lub ideą, ale staje się istotą żywą, wołającą do wszystkich, którzy są gotowi dać jej posłuch, aby nie skłaniali się ku głupocie, ale wybrali mądrość, która zapewni im dobre życie.

Zatem mądrość – inaczej niż hołubiona współcześnie inteligencja – jest wynikiem wyboru, decyzji podejmowanej przez każdego człowieka osobiście, i dla wszystkich jednakowo dostępną. Wymaga podjęcia wysiłku, zaangażowania i dyscypliny, ale niesie z sobą wymierne korzyści w życiu doczesnym i przyszłym. Rezygnacja z mądrości, bo również taką drogę może obrać człowiek, także wiąże się z określonymi konsekwencjami, i świadomość, do czego może prowadzić zlekceważenie wysiłku, jaki wymaga zdobywanie mądrości, powinna tym bardziej motywować młodego człowieka, aby poświęcić się poszukiwaniu jej. A początkiem drogi do mądrości zawsze jest i będzie bojaźń Pana.

Zwróć uwagę: W 1 Krl 4,32 czytamy, że Salomon ułożył 3000 przysłów i 1005 pieśni. W Piśmie Świętym z jego imieniem wiązane są również Księga Kaznodziei (Koheleta), Pieśń nad Pieśniami, i niektóre z psalmów, ale nawet wtedy będzie to jedynie fragment jego twórczości.

Tekst w przekładzie Biblii Tysiąclecia na portalu wBiblii.pl.