Księga Przypowieści 22,17 – 26,28

by Społeczność Chrześcijańska we Wrocławiu

Nowy fragment zawiera nauki pochodzące z ust „mędrców”, nie znanych nam z imienia, ale gotowych dzielić się swoją mądrością, wiedzą i doświadczeniem. Mądrość nie pochodzi tylko z jednych ust (przysłowiowego Salomona, którego najczęściej utożsamia się z tą księgą), lecz jest dorobkiem wielu pokoleń ludzi, którzy w poszukiwaniach zwracali się ku Bogu, jedynemu źródłu prawdziwej mądrości. Słowa mędrców nie są już tylko bezosobowymi przysłowiami, lecz bezpośrednimi uwagami, kierowanymi wprost to kolejnego pokolenia („synu mój”) podobnie jak na początku księgi.

Także forma nauk się zmienia w porównaniu z fragmentami bezpośrednio jej poprzedzającymi. Nie są to już krótkie sentencje, oparte najczęściej na przeciwstawieniach, ale dłuższych rady, przypominających o zasadach, jakimi należy się kierować w życiu. Momentami przybierają one postać przypowieści, jakie znajdujemy w Nowym Testamencie – krótkich opowieści mających uwypuklić naukę moralną lub duchową – np. przypowieść od pijaku (23,29-35) lub roli leniwego (24,30-34).

Po dwóch zbiorach „słów mędrców” (zob. 22,17; 24,23) następuje kolejny zbiór przysłów Salomona, zebrany, jak zaznaczono na wstępie (25,1), przez urzędników króla Ezechiasza (Hiskiasza), jednego z wielkich reformatorów religijnych południowego królestwa (Judy), panującego ponad 200 lat po rządach Salomona. Księga Przypowieści jest w obecnej postaci dziełem anonimowego redaktora lub redaktorów, którzy połączyli ze sobą wcześniej istniejące zbiory i, co możliwe, uzupełnili je dodatkowymi treściami. Dlatego nie dziwi, że powtarzają się zarówno tematy przysłów, wykorzystane obrazy, a czasami wręcz treść poszczególnych sentencji.

Taka forma Księgi Przypowieści (Przysłów) podkreśla wspólnotowy charakter mądrości, a szczególnie jej praktykowania i przekazywania kolejnym pokoleniom. Każdy z „mędrców”, którzy stają się nauczycielami ludu, dołącza do grona tych, którzy go poprzedzali; i jest „mędrcem” o tyle tylko, o ile pozostaje wierny perspektywie „bojaźni Bożej” jako początku prawdziwej mądrości. Dopiero uważna lektura Księgi ukazuje, że jest ona dziełem kilku autorów i redaktorów. Próżno szukać w niej indywidualistycznego podejścia wielu współczesnych kaznodziejów-nauczycieli.

Zwróć uwagę: Wszyscy królowie Judy pochodzili z rodu Dawida, zatem Ezechiasz (Hiskiasz) był jednym z potomków Salomona.

Tekst w przekładzie Biblii Tysiąclecia na portalu wBiblii.pl.