Księga Hioba 32,1 – 37,24

Kto jest mądry i kogo należy słuchać? Hymn o mądrości (Hi 28) wskazuje na fakt, że jej źródłem jest Bóg, a człowiek może ją zyskać przez bojaźń Bożą i unikanie złego. W ówczesnej kulturze źródłem mądrości byli także „mędrcy”, starsi mężczyźni, którzy uosabiają wiedzę i doświadczenie całych pokoleń. I oto na scenie pojawia się Elihu, młody człowiek, który nie może równać się z przyjaciółmi Hioba wiekiem, ale jest przekonany, że przemawia wprost z Bożego natchnienia, co, wobec ich nieudolności, daje mu prawo zabrać głos.

Interpretacja mów Elihu ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia przesłania Księgi Hioba, szczególnie jeśli chodzi o ocenę postawy cierpiącego Hioba przed Bogiem. Jeśli Elihu rzeczywiście przemawia z Bożego natchnienia, to żądania Hioba są przejawem arogancji i pychy wobec Boga, jeśli Elihu myli się, podobnie jak przyjaciele Hioba, to jego postawa, mimo iż wzbudza sprzeciw ludzi religijnych, jest ufnym zdaniem się na łaskę i sprawiedliwość Bożą.

Autor księgi nie ułatwia interpretacji. Elihu przedstawiony jest jako pełen gniewu i przemawiający w emocjach. Wydaje się, że nikt nie zwraca uwagę na jego obecność (nie wiedzieliśmy, że przysłuchiwał się dialogowi przyjaciół), a gdy na końcu księgi Bóg potępia przyjaciół Hioba i przyznaje rację jego wypowiedziom o Nim (choć nie odpowiada na zarzuty Hioba), postać i słowa Elihu zostają przemilczane. Także bibliści różnią się w ocenie wypowiedzi gniewnego młodzieńca, a niektórzy uważają je wręcz za późniejszych dodatek do księgi.

Argumentacja Elihu nie odbiega aż tak bardzo od słów przyjaciół Hioba. Najbardziej znaczącym elementem jest ukazanie cierpienia jako narzędzia dydaktycznego (a nie jedynie kary), które ma uczyć życia przed Bogiem i polegania na Jego łasce. Zamiast mówić o problemie kary za grzech, woli podkreślać suwerenność i wielkość Boga, który nie musi tłumaczyć się przed człowiekiem, i możemy być pewni, że włada światem sprawiedliwie, mądrze, bez stronniczości, okazując łaskę i wierność tym, którzy się przed Nim ukorzą. Swoją wypowiedź kończy opisem chwały i potęgi Bożej w burzy, jakby wręcz zbierały się nad nimi chmury, z których niebawem przemówi Bóg.

Zwróć uwagę: Elihu (Jahwe jest Bogiem) i jego ojciec Barachel (niech Bóg błogosławi) to jedyne hebrajskie imiona w Księdze Hioba.

22_07

Tekst w przekładzie Biblii Tysiąclecia na portalu wBiblii.pl.