1 List Jana 1,1 – 5,21

Pierwszy List św. Jana wydaje się wręcz kontynuacją, a przynajmniej „komentarzem” do Ewangelii Jana. Podobieństwo wielu wątków, a wręcz konkretnych idei i sformułowań jest jednym z najsilniejszych argumentów na to, że oba dzieła wyszły spod ręki tego samego autora, mimo iż w treści listu próżno szukać jakichkolwiek informacji, które pozwalałyby go zidentyfikować. Brakuje w nim formalnych elementów ówczesnych listów (jak np. w listach ap. Pawła), a o tym, że jest to list, a nie zbiór luźnych wypowiedzi, świadczą przede wszystkim wzmianki w tekście o wyborze takiej właśnie formy komunikacji.

Bibliści przypuszczają, że list był skierowany do wielu wspólnot w Azji Mniejszej (okolice Efezu, gdzie, zgodnie z tradycją chrześcijańską, żył i działał apostoł Jan) i powstał, tak jak inne dzieła Jana, pod koniec I wieku. Tłem listu mogą być rodzące się herezje o charakterze gnostyckim, potępiające wszystko, co cielesne i fizyczne, co tłumaczyłoby wzmianki o „antychrystach” zaprzeczających, że Jezus przyszedł w ciele. Jednak celem listu nie jest potępienie fałszywych nauk lub ostrzeganie chrześcijan, aby nie dawali im posłuchu, co raczej przypomnienie im, jakimi prawdami i zasadami powinni się kierować w swoim życiu, aby podobać się Bogu.

Dwa główne wątki to miłość do Boga i miłość do bliźniego. Obie „miłości” znajdują jednak swój wyraz nie w „ciepłych uczuciach”, lecz praktycznym, codziennym postępowaniu. Miłość do Boga to przede wszystkim posłuszeństwo Jego przykazaniom i unikanie grzechu. Miłość do bliźniego, to realna pomoc i troska o braci w wierze i ludzi, którzy nas otaczają. Oba aspekty (miłość do Boga i do ludzi) przenikają się wzajemnie tak mocno, że nie można ich oddzielić – kochać Boga, to znaczy kochać ludzi, a miłość bliźniego jest największym dowodem miłości do Boga.

Pewną trudność w lekturze sprawia struktura listu – nie jest liniowa, przechodząca w logiczny sposób z jednego punktu do drugiego, a raczej kołowa, płynna, powracająca wciąż na nowo do już wcześniej nakreślonych wątków, niczym w utworze muzycznym wykorzystującym wciąż na nowo ten sam motyw (niektórzy nazywają wręcz 1 List Jana „symfonią”). To sprawia, że poszczególne fragmenty mogą wydawać się niezależne, jednak zawsze należy porównywać je z całą treścią listu.

Zwróć uwagę: Popularny terrmin „antychryst” występuje tylko w listach Jana (1 i 2) i oznacza osoby zaprzeczające prawdom o naturze Chrystusa.

06-21

Tekst w przekładzie Biblii Tysiąclecia na portalu wBiblii.pl.