Księga Rodzaju 43,15 – 46,27

by Społeczność Chrześcijańska we Wrocławiu

Niezwykłość historii Józefa i jego braci polega m.in. na niezwykle bogatej warstwie psychologicznej – opisach emocji, rozterek, przemyśleń,  a nawet motywów, jakimi kierowali się bohaterowie. To wyróżnia ją pośród innych pism starożytności, które skupiały się raczej na opisach faktów i czynów, nie wnikając w psychikę człowieka. Dzięki temu łatwiej jest się z nią utożsamić i dostrzec działanie Boga w naszym życiu.

Prawdopodobnie zamiarem Józefa było zatrzymanie przy sobie Beniamina i odesłanie pozostałych braci do domu. Gdy usadza ich według kolejności narodzin, daje do zrozumienia, że zna ich rodzinne tajemnice, a wyróżniając Beniamina przywołuje motyw zawiści wobec ulubieńców Jakuba – synów Racheli. Ukrywając kubek w worku Beniamina i żądając, aby jedynie ów „winowajca” został ukarany życiem w niewoli, daje braciom możliwość powtórzenia czynu z przeszłości: pozbycia się faworyta Jakuba, który zagarnął dla siebie całą miłość ich ojca.  

Jednak postawa Judy dowodzi, że przynajmniej niektórzy z nich są już innymi ludźmi. Niegdyś to Juda podsunął braciom pomysł sprzedania Józefa w niewolę (zamiast zabójstwa), a teraz staje odważnie w obronie drugiego syna Racheli, wiedząc doskonale, że tylko oni liczą się dla jego ojca (zob. słowa „wiecie, że dwóch synów urodziła mi żona moja”, podczas gdy Jakub miał 12 synów i 4 żony), a mimo to, ofiaruje siebie w zamian za najmłodszego brata. Ta deklaracja przeważyła szalę i Józef zdecydował się pojednać ze wszystkimi braćmi. 

Odpowiedź Józefa ukazuje sens całej historii – mimo iż ich rodzinę podzieliła zawiść i tragedia, Bóg użył tej sytuacji, aby uratować ich wszystkich w czasie wielkiego głodu. Stojąc przed wyborem interpretacji swego życia z perspektywy ludzkiej (skrzywdzonego brata, który ma prawo do zemsty) i Bożej (doświadczonego cierpieniem, by stać się narzędziem Bożego zbawienia), Józef decyduje się skupić na opatrzności i opiece Bożej, której wielokrotnie już doświadczył w życiu.

Bóg po raz ostatni w Księdze Rodzaju objawia się Jakubowi, zapewniając go, że może bez obaw udać się do Egiptu (inaczej niż Izaak, zob. Rdz 26,2-3), gdyż to jest częścią Jego planu i On będzie z nim.

Zwróć uwagę: Spis bliskich Jakuba wchodzących do Egiptu mówi o 70 potomkach (także Wj 1,5 i Pwt 10,12). W Dz.Ap. 7,14 Szczepan wspomina o 75, wg. tradycji Septuaginty, greckiego przekładu ST, która „dolicza” tu innych synów Józefa, którzy mieli urodzić mu się w Egipcie.

Tekst w przekładzie Biblii Tysiąclecia, na portalu wBiblii.pl.